NL | FR

Start to Kinderrechten binnen de lerarenopleiding.

Wil jij als lerarenopleider samen met jouw studenten stilstaan en leren over kinderrechten?

   

1. GETUIGENISSEN

Dit zijn concrete getuigenissen van kinderen, jongeren, studenten en lerarenopleiders rond kinderrechten in onderwijs.

 
1.1. Kinderen en jongeren in België delen hun ervaringen rond gelijke kansen in onderwijs.
“Een leerkracht is iemand met wie je kunt praten als je problemen hebt. Die ziet als je niet goed mee bent en dan extra energie in jou steekt. Die je begrijpt, je verstaat, je thuissituatie kent en echt met ons inzit. Iemand die je even gerust laat als je het moeilijk hebt.” Download
1.2. Studenten lerarenopleiding van de AP Hogeschool vertellen over hun bezoek aan de Kinderrechtenscholen in Londen.
“Het effect van kinderrechten op school? Leerlingen die de klas als hun tweede thuis en de leraar als hun tweede mama of papa beschouwen. En die graag en gemotiveerd naar school komen. En die zelfs na het laatste belteken twee uur blijven rondhangen binnen de schoolmuren”, zegt Ismahan Khenifar, toekomstig leerkracht tijdens haar bezoek aan de Kinderrechtenscholen in Londen.” Download
1.3. Het opleidingshoofd van de lerarenopleiding HOGENT Basisonderwijs deelt haar ervaringen rond het starten met een kinderrechtenkader binnen een docententeam.
“We zijn nu 3 jaar verder na dat eerste ‘ideetje’ en nu kunnen we fier terugblikken op een nieuw traject dat we hebben opgestart rond participatie met alle eerstejaars lerarenopleiding uit kleuter- en lager onderwijs. We maakten op opleidingsniveau afspraken over hoe kinderrechten in de leerlijn ‘Maatschappelijk, cultureel en internationaal participeren’ ingebed is. Studenten reflecteerden ook aan de hand van een kinderrechtenkader over hun handelingen tijdens stageactiviteiten. Er kwam een opleidingsdefiniëring over krachtig onderwijs voor alle kinderen en nog veel meer.” Download
 

2. VISIE

Laat je inspireren over kinderrechten vanuit de link met inclusie, armoede, maatschappelijke problemen, de identiteit en rol van de leerkracht.


Download
2.1. Hoe ga je vanuit concrete ervaringen en in dialoog met kinderen, om met kinderrechten op school? (interview Didier Reynaert)

“Ik denk niet dat er één model is van kinderrechten dat je kan implementeren in om het even welke school. Ik zie heel veel diversiteit, afhankelijk van de schoolgeschiedenis en schoolcultuur. We vertrekken nog te veel vanuit de leerplannen, en te weinig vanuit de concrete ervaringen die kinderen elke dag meemaken.”

Download
Download
2.2. Hoe werk je participatief aan randvoorwaarden en hefbomen voor inclusie en kinderrechten? (interview Claudia Claes)

“Inclusief onderwijs betekent niet enkel kinderen in een inclusieve setting zetten. Je moet ook randvoorwaarden creëren om dat onderwijs zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Je moet opnieuw gaan onderzoeken wat je onderwijst, hoe je dat doet en hoe je evalueert. Dat doe je trouwens in principe voor elk kind.”

Download

3. INSPIRATIEMATERIAAL

Hier vind je kant-en-klaar materiaal om met studenten aan de slag te gaan rond kinderrechten.


3.1. Mogelijke titels voor eindwerken rond kinderrechten.

Een eindwerk over kinderrechten maken, geeft de studenten de kans om de toepassing ervan en de principes waarop ze gebaseerd zijn in de praktijk te ervaren. Zo krijgen ze een beter begrip van de complexiteit van de relatie tussen kinderrechten en onderwijs.

Download
3.2. Reflect to act: versterk het reflectief vermogen van je studenten.

‘Reflect to act’ is een pakket voor lerarenopleiders om met hun studenten stil te staan bij verschillende thema’s.

Download Website Download Download
3.3. Een aanbod dat de student en de leerling centraal stelt vanuit eigen talenten die niet gaan over uitblinken, maar over wie ze echt zijn!

Studenten de kans geven om hun talenten te ontdekken, betekent dat ze die ook sneller en bewuster kunnen inzetten als toekomstig leerkracht. Ontdek de prachtige talenten van jouw studenten en laat ze van daaruit groeien als leerkracht. Zo geven ze vanuit deze ervaringen op hun beurt ruimte aan de talenten van hun leerlingen, die zo veerkracht ontwikkelen voor moeilijke momenten.

Download

4. REFLECTIE

Reflecteer met jouw studenten aan de hand van concrete reflectie-werkvormen vanuit een kinderrechtenkader.


4.1. Studenten leren de concepten ‘Brede School’ en ‘kinderrechten’ individueel of in groep verbinden.

A’REA 2020 is een wijkgericht initiatief van stad Antwerpen dat alle kinderen en jongeren uit Antwerpen-Kiel kansen wil bieden op een succesvolle toekomst. Dit bereikt A’REA 2020 door een intense samenwerking met deelnemende scholen, (wijk-) organisaties en ouders. Studenten staan stil bij de 4 basisprincipes van kinderrechten en vragen zich af in welke mate deze principes in A’REA 2020 worden gerealiseerd.

Download
4.2. Een reflectieopdracht om met studenten stil te staan bij een Sinterklaas-en-Zwarte-Pietactiviteit op school.

Tijdens deze opdracht staan de studenten stil bij diversiteit en zoeken ze het verband tussen kinderfeesten, zoals het Sinterklaasgebeuren, en kinderrechteneducatie.

Download Video
4.3. Een concreet stappenplan om met studenten te reflecteren over concrete casussen die ze tegenkomen in de praktijk.

“Werken met het stappenplan voor ethische dilemma’s was interessant. Ik had vooraf aan de studenten aangegeven dat het niet zozeer gaat om de juiste antwoorden, maar eerder over de goede discussies. Dat werkte motiverend en leverde boeiende discussies op.” Liesbeth, lerarenopleider

Download
4.4. Reflectievragen voor docenten en studenten rond kinderrechten in de opleiding.

Het is belangrijk dat de lerarenopleiding zelf een visie op kinderrechten in onderwijs en in de opleiding formuleert. We willen de opleiding aanmoedigen zoveel mogelijk zelf op zoek te gaan naar creatieve invullingen voor de betekenis van rechten. Daarom geven we geen pasklare antwoorden (mochten die er al zijn), maar willen we vooral vragen stellen die de opleiding aan het denken zetten, en hopelijk inspirerend zijn.

Download
4.5. Een online meet- en reflectie-instrument voor studenten rond het omgaan met diversiteit in het onderwijs.

‘DISCO – Diversiteitsscreening onderwijs’ is ontwikkeld door het Steunpunt Diversiteit & Leren (SDL). De screening heeft als doel om de basiscompetenties van de (toekomstige) leerkrachten in kaart te brengen, in het bijzonder competenties als attitude en bekwaamheidsgevoel van de leerkracht.

Download
4.6. Studenten krijgen inzicht in kinderarmoede via enkele concrete werkvormen.

‘DIVA – Diversiteit in Actie’ is ontwikkeld door het ‘Steunpunt Diversiteit & Leren’ (SDL). Omgaan met kansarmoede vraagt van (toekomstige) leerkrachten om hun referentiekaders bloot te leggen en mens- en maatschappijbeelden in vraag te stellen. Bij deze uitdagende ontwikkeling kunnen studenten botsen op lagen van hun persoonlijkheid en eigen overtuigingen die in strijd zijn met de verwachtingen die de opleiding aan hen stelt.

Download

5. INFO

Verdiep je kennis over kinderrechten in het algemeen, op school en in de lerarenopleiding met deze concrete achtergrondinformatie.


5.1. Basiskennis kinderrechten voor toekomstige leerkrachten

Kinderrechten bieden een kader voor reflectie waarbinnen je als leerkracht zelf kan groeien en evolueren. Door zo’n kader aan te bieden, kun je als leerkracht beter inspelen op evoluties binnen de schoolcontext en in de samenleving. Vanuit een kinderrechtenbril kan je als leerkracht beter omgaan met diversiteit in de klas. Ook aandacht voor participatie als principe van kinderrechten zorgt voor een hoger welbevinden.

Download
5.2. Kinderrechten in een notendop voor docenten lerarenopleiding

Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) is universeel, onvervreemdbaar en ondeelbaar. Een kinderrechtenbenadering is een continue reflectie over de rechten van kinderen en de daaraan verbonden verplichtingen van duty bearers of plichtdragers, namelijk: de overheid, ouders, leerkrachten … om de rechten van kinderen te realiseren.


Download
5.3. Stand van zaken kinderrechten in de lerarenopleiding in Vlaanderen (onderzoek HIVA 2014)

Dankzij het onderzoek werd er vastgesteld dat er een brede consensus is binnen de lerarenopleiding over het belang van kinderrechteneducatie. Binnen de toch wel complexe context van de lerarenopleiding Lager Onderwijs zien we een aantal belangrijke opportuniteiten om kinderrechteneducatie sterker aan bod te laten komen. Deze opportuniteiten vormen de basis voor specifieke aanbevelingen.

Download
5.4. De Child Rights Education toolkit: CRE- toolkit (ENG)

Deze Engelse toolkit van UNICEF Internationaal biedt informatie en concrete tools. Naast specifieke voorbeelden van initiatieven rond kinderrechteneducatie, kan je ontdekken hoe je een kinderrechtenbenadering strategisch integreert in onderwijs.

Download
5.5. Kinderrechten als uitnodiging tot reflectie

Hier vragen we ons af wat kinderrechten zijn. Het zijn de mensenrechten van kinderen en jongeren. Het zijn fundamentele normen die duidelijk maken dat kinderen en jongeren als volwaardige burgers een eigen plaats hebben in onze maatschappij. Net als mensenrechten zijn kinderrechten erop gericht sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid te realiseren. We zien kinderrechten als een hefboom om sociale verhoudingen te veranderen. We gaan ook dieper in op macht en kindbeeld en de juridische context.

Download
5.6. Achtergrond en theoretisch kader kinderrechteneducatie: Relatie kinderrechten en onderwijs

Wat is de relatie tussen kinderrechten en onderwijs? Op basis van een beperkte literatuurstudie, krijg je een beter begrip van wat een rechtenperspectief op onderwijs kan betekenen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het recht op onderwijs en rechten in onderwijs. Het ‘recht op onderwijs’ wordt besproken in termen van toegang tot onderwijs en inhoud van onderwijs. ‘Rechten in onderwijs’ wordt onderzocht vanuit de inhoud van onderwijs en relaties in onderwijs.

Download

OVERZICHT VAN ALLE MATERIALEN

Bekijk onze digitale brochure hier om een overzicht te hebben van alle materialen.

BESTEL HIER UW BROCHURE

Wil je graag de gratis papieren brochure bestellen? Mail edu@unicef.be en vraag naar je brochure Start to Kinderrechten. Je mag er ook meerdere bestellen als je het wil delen met je collega’s van de lerarenopleiding.

MEER MATERIAAL

Zoek je nog materiaal voor leerkrachten rond Kinderrechten?

VRAGEN

Heb je vragen? Wil je graag meer weten?
Stel je vraag aan UNICEF België via edu@unicef.be

Stel je vraag aan docenten in de lerarenopleiding:

nele.willems@ap.be, lector lerarenopleiding AP
of nele.willems@keki.be, stafmedewerker KeKi
katrien.demaegd@hogent.be, opleidingshoofd HOGENT

Bekijk onze digitale brochure hier om een overzicht te hebben van alle materialen.
Wil je graag de gratis papieren brochure bestellen?
Mail edu@unicef.be en vraag naar je brochure Start to Kinderrechten. Je mag er ook meerdere bestellen als je het wil delen met je collega’s van de lerarenopleiding.

WIE

“Start to Kinderrechten” is een samenwerking van ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN, HOGENT, KeKiUNICEF België en Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap. Graag bedanken we ook het Steunpunt Diverstiteit en Leren, Wouter Bulckaert, Luk Dewulf en Daniëlle Kole voor hun bijdragen. Start to Kinderrechten werd mogelijk gemaakt door het Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap. Dank u wel voor de samenwerking!